Το Ιταλικό καλωδιακό πλοίο Antonio Meucci
Στις 22 Μαΐου 2018 και ώρα 3 το πρωί ποντίστηκε ανοικτά της Πύλου, σε βάθος 1520μ, η πολυπαραμετρική πλατφόρμα βυθού, με κωδικό όνομα EMSO-HELLENIC.
Η πόντιση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ευρωπαικής υποδομής EMSO-ERIC και της εθνικής υποδομής HIMIOFOTS (που συντονίζει το ΙΩ/ΕΛΚΕΘΕ), από το ιταλικό καλωδιακό πλοίο ANTONIO MEUCCI, το ωκεανογραφικό σκάφος ΑΙΓΑΙΟ και το υποβρύχιο τηλεχειριζόμενο όχημα (ROV- MAX-ROVER) του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.
H πλατφόρμα είναι συνδεδεμένη με την ξηρά, σε κατάλληλα διαμορφωμένο σταθμό στην Μεθώνη Μεσσηνίας, μέσω καλώδιου οπτικών ινών συνολικού μήκους υποβρύχιας ζεύξης 15 χιλιομέτρων, μεταδίδοντας σε πραγματικό χρόνο δεδομένα απο τα εποχούμενα μετρητικά όργανα των παρακάτω παραμέτρων:
- Αγωγιμότητας (αλατότητας)
- Θερμοκρασίας
- Στάθμης επιφάνειας νερού-κυμάτων (ανίχνευση κυμάτων tsunami)
- Χλωροφύλλης Α
- Διαλυμένου οξυγόνου
- Διαλυμένου διοξείδιου του άνθρακα
- Θολερότητας
- Οξύτητας (pH)
- Ταχύτητες και κατευθύνσεις βενθικών ρευμάτων σε στήλη 300 μέτρα απο τον βυθό
- Υδρόφωνο περιβαλλοντικού ήχου (Ambient noise με έμφαση την ακουστική θαλάσσιων θηλαστικών /bioacoustics) ευαισθησία -190dB για 1Volt/μPascal στην περιοχή συχνοτήτων 10 – 200000 Hz
- Σεισμικής δραστηριότητας
- Μεταβολών βαρυτικού πεδίου
- Μαγνητικής δραστηριότητας
- Συστήματος εικονοληψίας με μηχανισμό pan/tilt
Τα ανωτέρω δεδομένα αποστέλλονται σε πραγματικό χρόνο μέσω διαδικτύου στο κεντρικό κτήριο του ΕΛΚΕΘΕ στην Ανάβυσσο Αττικής.
Tο υποβρύχιο τηλεχειριζόμενο όχημα (ROV- MAX-ROVER)
Στην ίδια θέση είναι ποντισμένος ο πλωτός ωκεανογραφικός μετρητικός σταθμός του συστήματος ΠΟΣΕΙΔΩΝ (Πύλος), ο οποίος παρέχει δεδομένα της διεπιφάνειας ατμόσφαιρας/νερού αλλά και των ανώτερων 1000μ της στήλης του νερού, ενώ πραγματοποιούνται και τακτικές ποντίσεις βυθιζόμενων "πλωτήρων" ΑΡΓΩ. Στην περιοχή θα πραγματοποιούνται και ποντίσεις gliders από τον στόλο του ΙΩ για να λαμβάνονται κατακόρυφες τομογραφίες 100χλμ μήκους των φυσικών, χημικών, βιολογικών και γεωλογικών παραμέτρων, όπως διοξειδίου του ανθρακα, για την εκτίμηση της οξύνισης των ωκεανών, υπολογισμός ροών άνθρακα κα. Κατά συνέπεια και στη θέση αυτή του ΝΑ Ιονίου-ελληνικό τόξο υλοποιείται η εθνικη υποδομή HIMIOFOTS (Hellenic Integrated Marine Inland Observing and Technology System), ένα πραγματικά ολοκληρωμένο παρατηρητήριο θαλάσσιου περιβάλλοντος που βρίσκεται στην αιχμή της παγκόσμιας θαλάσσιας έρευνας και τεχνολογίας, το οποίο αποτελεί και μέρος του ευρωπαικού οράματος EOOS (Integrated European Ocean Observing System of systems).
Γενική εικόνα για το βενθικό καλωδιωμένο παρατηρητήριο στην περιοχή της Πύλου. Στην εικόνα είναι εμφανής ο σταθμός λήψης, ελέγχου και τροφοδοσίας στην περιοχή της Μεθώνης, το υποβρύχιο καλώδιο με οπτικές ίνες και αγωγό ηλεκτρικού ρεύματος, η διάταξη τερματισμού του υποβρύχιου καλωδίου και το παρατηρητήριο.
Οι θαλάσσιες επιστήμες είναι απαραίτητες για την κατανόηση φυσικών διεργασιών που σχετίζονται έμμεσα και άμεσα με τα οικοσυστήματα που συντηρούν τη ζωή στον πλανήτη μας. Η ανθρωπογενής επίδραση στο θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και οι φυσικές διεργασίες που εντείνουν ή αποσβένουν αυτές τις επιδράσεις είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστες. Η εξαγωγή έγκυρων και έγκαιρων επιστημονικών συμπερασμάτων δεν μπορεί να συνάγεται μόνο από εποχιακές μετρήσεις και εργαστηριακά πειράματα, αλλά και από επί τόπου διαχρονικές μετρήσεις (χρονοσειρές). Οι ελλείψεις των χρονοσειρών αυτών είναι εμφανείς τόσο σε ευρωπαικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η συμβολή τους, εκτός των άλλων, στην παγκόσμια σφαιρική αλλαγή και στον έγκαιρο εντοπισμό και προειδοποίηση φυσικών καταστροφών (σεισμοί, τσουνάμις) ειναι μοναδική.
Με αυτό το σκεπτικό, η ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα προχώρησε στην υλοποίηση συστημάτων που μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στη συλλογή και μετάδοση σε πραγματικό χρόνο (online) υψηλής ανάλυσης χρονοσειρών θαλάσσιων επιστημονικών δεδομένων, μέσα από το ευρωπαικό δίκτυο EMSO (European Multidisciplinary Seafloor and water column Observatory) και την υλοποίηση του EMSO-ERIC.
